Hành lang bảo vệ nguồn nước đối với sông, suối, kênh, rạch có ý nghĩa rất quan trọng đối với đời sống sinh hoạt và sản xuất của người dân. Hành lang bảo vệ nguồn nước được lập để thực hiện chức năng bảo vệ sự ổn định của bờ và phòng, chống lấn chiếm đất ven nguồn nước; phòng, chống các hoạt động có nguy cơ gây ô nhiễm, suy thoái nguồn nước; bảo vệ, bảo tồn và phát triển hệ sinh thái thủy sinh, các loài động, thực vật tự nhiên ven nguồn nước; tạo không gian cho các hoạt động văn hóa, thể thao, vui chơi, giải trí, bảo tồn và phát triển các giá trị về lịch sử, văn hoá, du lịch, tín ngưỡng liên quan đến nguồn nước; đồng thời cũng góp phần phòng, chống lấn chiếm đất ven nguồn nước đối với sông, suối, kênh, rạch; góp phần phòng, chống các hoạt động có nguy cơ gây ô nhiễm, suy thoái nguồn nước,…
Theo quy định của pháp luật, những hành vi sau đây được coi là hành vi vi phạm quy định về phạm vi hành lang bảo vệ nguồn nước:
- Những hành vi gây đe dọa, làm suy giảm chức năng của hành lang bảo vệ nguồn nước; các hành vi gây sạt, lở bờ sông, suối, kênh, rạch, hồ chứa hoặc các hành vi gây ảnh hưởng nghiêm trọng và uy hiếp đến sự ổn định, an toàn của sông, suối, kênh rạch, hồ chứa.
- Hành vi lấn chiếm, sử dụng trái phép đất thuộc phạm vi hành lang bảo vệ nguồn nước theo quy định; hành vi sử dụng đất không đúng mục đích đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của pháp luật.
- Hành vi xây dựng mới hoặc mở rộng quy mô bệnh viện, các cơ sở y tế điều trị bệnh truyền nhiễm hoặc hành vi xây mới, mở rộng nghĩa trang, bãi chôn lấp chất thải, cơ sở sản xuất hóa chất độc hại, cơ sở sản xuất hoặc chế biến có nước thải nguy hại gần sông, suối, kênh, rạch, hồ chứa.
Căn cứ theo quy định tại Điều 26, Nghị định số 36/2020/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản thì mức xử phạt đối với hành vi vi phạm quy định về hành lang bảo vệ nguồn nước cụ thể như sau:
- Đối với hành vi trước khi thải ra đất, nguồn nước đối với cơ sở đang hoạt động trong hành lang bảo vệ nguồn nước nhưng không có biện pháp xử lý, kiểm soát, giám sát chất lượng nước thải, chất thải thì bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng.
- Đối với hành vi khai thác khoáng sản, khoan, đào, xây dựng công trình, vật kiến trúc trong hành lang bảo vệ nguồn nước gây sạt, lở bờ sông, suối, kênh, rạch, hồ chứa thì phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng.
- Những hành vi sau nếu không có ý kiến thống nhất bằng văn bản của Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ bị phạt tiền từ 60.000.000 đồng đến 70.000.000 đồng, trừ những hoạt động trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi:
+ Hành vi xây dựng kho bãi, xây dựng bến, cảng, xây dựng cầu, đường giao thông hoặc xây dựng các công trình ngầm và công trình kết cấu hạ tầng khác;
+ Hành vi san, lấp, kè bờ sông, suối, kênh, rạch hoặc hồ chứa nước thủy lợi, thủy điện, hồ tự nhiên, hồ nhân tạo mà không có ý kiến thống nhất bằng văn bản của Sở Tài nguyên và Môi trường, trừ các trường hợp xây dựng công trình cấp bách phục vụ phòng, chống, khắc phục thiên tai, những công trình phòng, chống sạt lở, chỉnh trị ở các tuyến sông có đê hoặc những công trình phòng, chống thiên tai;
+ Hành vi khoan, đào phục vụ các hoạt động điều tra, khảo sát địa chất, phục vụ cho việc thăm dò, khai thác khoáng sản hoặc xử lý nền móng công trình, tháo khô mỏ;
+ Hành vi khai thác khoáng sản và vật liệu xây dựng.
- Đối với hành vi xây dựng mới bệnh viện, các cơ sở y tế điều trị bệnh truyền nhiễm, hoặc xây mới nghĩa trang, bãi chôn lấp chất thải, cơ sở sản xuất hóa chất độc hại, xây mới cơ sở sản xuất, chế biến có nước thải nguy hại trong hành lang bảo vệ nguồn nước sẽ bị phạt tiền từ 150.000.000 đồng đến 180.000.000 đồng.
- Ngoài ra, còn có các biện pháp khắc phục hậu quả theo quy định của pahsp luật như sau:
+ Bắt buộc tháo dỡ công trình vi phạm quy định về hành lang bảo vệ nguồn nước;
+ Bắt buộc thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt nguồn nước đối với các hành vi vi phạm quy định về hành lang bảo vệ nguồn nước trong trường hợp hành vi vi phạm gây ô nhiễm, suy giảm chất lượng và số lượng nguồn nước.
Phòng TN-MT Quận 8