Trên cơ sở Chỉ thị 19-CT/TU của Ban Thường vụ Thành ủy, Ban Thường vụ Quận ủy Quận 8 đã ban hành Nghị quyết số 17-NQ/QU ngày 01 tháng 11 năm 2018 về Lãnh đạo thực hiện Cuộc vận động “Người dân Thành phố Hồ Chí Minh không xả rác ra đường và kênh rạch, vì thành phố sạch và giảm ngập nước” trên địa bàn Quận 8 giai đoạn 2018 - 2020; Kế hoạch 190-KH/QU ngày 29 tháng 11 năm 2018 về tuyên truyền thực hiện Cuộc vận động trên địa bàn Quận 8 giai đoạn 2018 - 2020; Quyết định số 2922-QĐ/QU ngày 10 tháng 6 năm 2019 về thành lập Ban chỉ đạo thực hiện Cuộc vận động “Người dân Thành phố Hồ Chí Minh không xả rác ra đường và kênh rạch, vì thành phố sạch và giảm ngập nước” trên địa bàn Quận 8; đưa nội dung thực hiện Cuộc vận động vào Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quận 8 lần thứ XII và Chương trình xây dựng nếp sống văn minh đô thị giai đoạn 2020 - 2025 của Đảng bộ quận, Nghị quyết của Đảng bộ quận hàng năm.
Phát huy kết quả đạt được sau 02 năm triển khai Cuộc vân động “Người dân Thành phố Hồ Chí Minh không xả rác ra đường và kênh rạch, vì Thành phố sạch, xanh và thân thiện môi trường”, Thường trực Quận ủy- Ủy ban Mặt trận Tổ quốc - Ủy ban nhân dân Quận 8 đã tập trung chỉ đạo các đơn vị có liên quan và Ủy ban nhân dân 16 phường tiếp tục triển khai các giải pháp thực hiện Cuộc vận động. Bên cạnh đó, nhằm thực hiện có hiệu quả của Cuộc vận động và tăng cường vai trò giám sát, Ủy ban nhân dân Quận 8 đã phân công thường trực và thành viên Ủy ban nhân dân quận theo dõi công tác triển khai xử lý vệ sinh môi trường trên từng địa bàn cụ thể; qua đó, Ủy ban nhân dân 16 phường cùng các ban ngành, đoàn thể đã tích cực trong công tác tuyên truyền tạo được hiệu quả hơn trong việc triển khai các hoạt động bảo vệ môi trường; đồng thời, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Dịch vụ công ích Quận 8 cũng tăng cường xử lý quét dọn, thu gom hỗ trợ 16 phường tổng vệ sinh trong suốt thời gian qua, góp phần đảm bảo tình hình vệ sinh chung trên địa bàn quận; tình hình vệ sinh môi trường có sự chuyển biến tốt.
Công tác tuyên truyền về bảo vệ môi trường và Cuộc vận động được thực hiện thường xuyên với nhiều hình thức phong phú hướng đến mọi đối tượng nhằm từng bước tạo chuyển biến nhận thức về bảo vệ môi trường; qua từng năm thực hiện, nhận thấy có sự chuyển biến rõ nét trong ý thức tự giác của cộng đồng dân cư. Tình hình vệ sinh môi trường dần được cải thiện về chất lượng, các ngõ hẻm sạch hơn, đẹp hơn, chính là nhờ phát huy mô hình 5 hộ liền kề cùng cam kết giữ gìn vệ sinh môi trường, kết quả từ các Hội thi ”Góc phố xanh”, ”Khu phố tôi yêu”, ”Khu phố thân thiện” do Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Quận 8 phối hợp tổ chức. Chương trình phối hợp giữa Ủy ban nhân dân Quận 8, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Quận 8 và các tổ chức chính trị - xã hội đã thu hút sự tham gia của người dân trong việc xây dựng và lan tỏa các khu dân cư xanh - sạch trên địa bàn. Công tác tuyên truyền các quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 được triển khai bằng nhiều hình thức, thông qua các bài đăng trên cổng thông tin điện tử Quận 8, tuyên truyền trực tiếp đến lực lượng an ninh cơ sở, tài liệu tuyên truyền về Luật bảo vệ môi trường dành cho cá nhân, hộ gia đình, cộng đồng dân cư, doanh nghiệp, hộ kinh doanh được thực hiện kịp thời để người dân, tổ chức, cá nhân biết và thực hiện theo quy định.
MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội, các phòng ban và Ủy ban nhân dân 16 phường, Quận 8 đã chủ động xây dựng, triển khai đầy đủ, kịp thời nội dung về phong trào “Chống rác thải nhựa”, quản lý rác thải nhựa đại dương nhằm tăng cường công tác quản lý, giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế và xử lý chất thải nhựa trên địa bàn. Trên cơ sở chỉ đạo của Ủy ban nhân dân quận, các cơ quan, đơn vị, ban ngành và Ủy ban nhân dân 16 phường đã xây dựng kế hoạch triển khai phù hợp tình hình thực tế, phát huy vai trò của cơ sở trong công tác bảo vệ môi trường. Qua quá trình triển khai thực hiện, việc giảm sử dụng túi ni lông khó phân hủy và các sản phẩm nhựa dùng một lần cơ bản có sự chuyển biến, cụ thể: Trên địa bàn Quận 8 hiện có 02 siêu thị, 01 nhà sách và 131 cửa hàng tiện lợi. Các đơn vị này sử dụng 100% túi thân thiện môi trường với tổng sản lượng túi thân thiện môi trường sử dụng năm 2021 và 2022 tổng cộng 529,90 tấn. Ủy ban nhân dân Quận tổ chức kiểm tra, đánh giá tình hình sử dụng túi ni lông tại 09/16 chợ truyền thống bất kỳ, kết quả có 233/375 tiểu thương sử dụng túi thân thiện môi trường và 24/375 tiểu thương sử dụng các sản phẩm khác thân thiện với môi trường, đạt tỷ lệ 68,53% tiểu thương khảo sát có sử dụng sản phẩm thay thế túi ni lông khó phân hủy.
Việc tuyên truyền, hướng dẫn phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn được triển khai hướng đến mọi đối tượng người dân. Ủy ban nhân dân các phường đã phối hợp các ban ngành đoàn thể trong công tác tuyên truyền, vận động, khuyến khích người dân tham gia thực hiện Chương trình phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn. Thông qua kiểm tra, đánh giá việc phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại các hộ gia đình, Ủy ban nhân dân Quận 8 khen thưởng các hộ gia đình thực hiện tốt công tác phân loại; từ đó nhân rộng điển hình để mọi người cùng thực hiện. Theo kết quả thực hiện khảo sát 6.700 hộ dân, trong đó, có trên 90% hộ dân đã và đang thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn, có 63,7% hộ dân đã và đang thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn thành 02 loại (tái chế và còn lại)
Công tác phát hiện, ngăn chặn và xử lý các hành vi vi phạm trong lĩnh vực vệ sinh công cộng đã được Ủy ban nhân dân Quận 8 quan tâm, quyết liệt chỉ đạo thực hiện tại địa bàn trọng điểm; bên cạnh đó, Ủy ban nhân dân 16 phường đã tích cực trong công tác này; tăng cường biện pháp kiểm tra, chốt chặn, xử phạt nghiêm các hành vi vi phạm hành chính về vệ sinh môi trường tại vị trí thường phát sinh điểm đen rác thải và xử lý theo thẩm quyền đối với các hành vi vi phạm về vệ sinh môi trường nơi công cộng trên địa bàn phường. Từ năm 2021 đến tháng 5 năm 2023, đã tiếp nhận xử lý 36/36 tin phản ánh của người dân liên quan đến vấn đề vệ sinh môi trường; đạt tỷ lệ 100%, không phát sinh điểm mất vệ sinh mới.
Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Quận 8 và các tổ chức chính trị- xã hội đã chủ động đề ra nhiều hình thức phong phú vận động đoàn viên, hội viên và người dân tham gia giữ gìn vệ sinh, trồng cây, phát triển mảng xanh trong khu dân cư. MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội quận thường xuyên vận động đoàn viên, hội viên và quần chúng Nhân dân trên địa bàn tích cực tham gia Cuộc vận đọng, tổ chức các đợt ra quân hưởng ứng như Ngày Chủ nhật xanh, phong trào “15 phút - Vì thành phố văn minh, sạch đẹp”; phát huy hiệu quả và nhân rộng các công trình, mô hình, giải pháp, sáng kiến nhằm bảo vệ môi trường như: Công trình “chuyển hóa các điểm mất vệ sinh thành vườn hoa, công viên”; Hội thi trang trí “Góc phố xanh”, phát động phong trào “Chống rác thải nhựa”...
Nhằm duy trì và phát huy các kết quả đạt được, Ban chỉ đạo Quận đã duy trì giao ban định kỳ, chỉ đạo Ủy ban nhân dân quận phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội và các phòng ban quận tập trung tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện tốt Cuộc vận động trong thời gia qua, đạt được nhiều kết quả khả quan tạo đạo sự đồng thuận trong Nhân dân.
Tuy nhiên vẫn còn tồn tại một số hạn chế nhất định trong quá trình triển khai Cuộc vận động, cụ thể:
- Vẫn còn một bộ phận hộ gia đình, chủ nguồn thải chưa thực hiện ký hợp động, không chi trả giá dịch vụ thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn theo quy định; cần tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, xử lý vi phạm hành chính đối với các trường hợp cố tình không thực hiện.
- Người dân hiểu được cách thức phân loại từng loại rác tuy nhiên do thói quen vẫn còn bỏ chung vào một túi rác, một thùng rác, nên dẫn đến tỷ lệ phân loại đúng thành phần chưa cao.
- Việc in tài liệu tuyên truyền, hướng dẫn phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn chưa thực hiện do chưa có sự thống nhất nội dung hướng dẫn kỹ thuật phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn của Bộ Tài nguyên và Môi trường và Sở Tài nguyên và Môi trường Thành phố. Bên cạnh đó, Sở Tài nguyên và Môi trường chưa hướng dẫn Ủy ban nhân dân quận, huyện lộ trình thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn theo Luật Bảo vệ môi trường.
- Việc lắp đặt camera giám sát vệ sinh môi trường còn gặp hạn chế do nguồn kinh phí lắp và vận hành camera cao phải thực hiện thông qua hình thức xã hội hóa; Ủy ban nhân dân 16 phường ưu tiên đầu tư lắp camera tại vị trí có nguy cơ cao về tình hình an ninh trật tự trên địa bàn phường, hạn chế lắp đặt tại vị trí thường phát sinh điểm đen rác thải. Quy định sử dụng hình ảnh trích xuất từ camera, phương tiện ghi hình để làm cơ sở xử phạt vi phạm hành chính về vệ sinh nơi công cộng gặp khó khăn do phải qua nhiều công đoạn (xác minh nhân thân lai lịch, hành vi vi phạm, sử dụng các chứng cứ đã thu thập và các biện pháp nghiệp vụ để chứng minh cho đối tượng vi phạm hiểu) làm trễ thời gian ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
Trong thời gian tới, Quận ủy - Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ủy ban nhân dân Quận 8 và các tổ chức chính trị - xã hội Quận 8 thực hiện các chỉ tiêu phấn đấu đến năm 2025 nhằm đẩy mạnh và nâng cao kết quả Cuộc vận động như sau:
- Tiếp tục thực hiện và duy trì 100% phường tổ chức đối thoại với nhân dân về thực trạng vấn đề vệ sinh môi trường trên địa bàn để tuyên truyền, vận động ý thức bảo vệ môi trường và lắng nghe góp ý, hiến kế trong công tác quản lý lĩnh vực môi trường; giải quyết 100% các kiến nghị của người dân theo thẩm quyền.
- Duy trì vận động 100% cơ quan, doanh nghiệp trú đóng trên địa bàn thực hiện ký cam kết không xả rác ra đường, giữ gìn vệ sinh môi trường và mỹ quan đô thị.
- Phấn đấu và duy trì tỷ lệ 100% các điểm ô nhiễm môi trường do tồn đọng rác thải được giải quyết, không để tái phát sinh và phát sinh thêm điểm ô nhiễm, tăng tỷ lệ chuyển hóa điểm ô nhiễm thành các khu sinh hoạt cộng đồng.
- 100% khu phố đạt tiêu chí “Khu phố sạch, không xả rác ra đường và kênh rạch”.
- 100% phường có ít nhất một công trình phát triển mảng xanh tại các khu dân cư hiện hữu.
- Duy trì 100% hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện lợi, nhà sách... sử dụng các bao bì thân thiện môi trường thay thế túi ni lông khó phân hủy; phấn đấu 100% tiểu thương tại các chợ dân sinh giảm sử dụng túi ni lông khó phân hủy trong việc đóng gói, đựng sản phẩm cho khách hàng.
- Duy trì 100% phường đạt tiêu chí “Phường sạch, xanh và thân thiện môi trường”./.
Phòng Tài nguyên và môi trường Quận 8